Baza pomysłów dla Rodziców: Zabawy z matematyką w domu

Kształtowanie orientacji przestrzennej rozpoczyna się już od dnia narodzin dziecka.

Pierwszym etapem do orientacji w przestrzeni jest wykształcenie świadomości własnego ciała, jego położenia, różnicowanie prawej i lewej strony.
Następnym etapem jest świadomość dziecka  położenia różnych przedmiotów względem swojego ciała np. „przede mną jest miś, a za mną samochód”.
Następnie dopiero rozwija się umiejętność określania kierunków w przestrzeni z punktu widzenia drugiej osoby „co widzi mama?”.Ostatni etap – orientacja na kartce papieru – istotny przy nabywaniu umiejętności szkolnych: rysowaniu szlaczków, rozróżnianiu ilustracji, rysowaniu figur geometrycznych.

Umiejętność orientacji przestrzennej można rozwijać  w trakcie codziennych czynności, w czasie spaceru i zabawy z dzieckiem:

I. kształtowanie schematu własnego ciała:

•  nazywanie części ciała dziecka podczas codziennych czynności np. podaj prawą rękę, lewą nogę, załóż lewy but, teraz prawy
• zabawy przed lustrem – oglądanie wraz z nazywaniem części ciała, robienie różnych min do lusterka, moja lewa ręka macha,
• witanie się częściami ciała (np. przywitajmy się nosami, przybijmy piątkę prawą ręką, przywitajmy się kolanami, witają się nasze stopy…)

II. różnicowanie i określanie kierunków w przestrzeni z własnego punktu widzenia:

• zabawy z piłką – podrzuć do góry, połóż na głowie, kopnij lewą nogą, rzuć przed siebie, za siebie itp
•  układanie przedmiotów według poleceń np. połóż misia z porzodu, z tył
• wykonywanie czynności raz lewą, raz prawą ręką – np.  rzucanie piłeczek
•  pokonywanie różnych torów przeszkód, wspinanie się, skakanie, czyli wszystkie możliwe zabawy na placu zabaw
• zabawa w „ciepło -zimno” z używaniem określeń – idź do przodu, w lewo, itp.

III. różnicowanie i określanie kierunków w przestrzeni z punktu widzenia drugiej osoby oraz względem innych przedmiotów:

• Rodzic najpierw stoi w tę samą stronę co dziecko – razem mówią co widzą, później rodzic odwraca się i staje naprzeciwko dziecka – pyta co widzę teraz
• „Zabawa w lustro”- osoba stojąca naprzeciw wykonuje określone ruchy, dziecko naśladuje je stojąc twarzą do tej osob
•  ćwiczenia z krzesłem i misiem (połóż misia na krześle / pod / z lewej / z prawej / z tyłu / za / przed)
•  układanie klocków, mozaik, puzzli: – według wzoru/ następnie z pamięci/ według instrukcji rodzica,

IV. Zabawy ułatwiające orientację na kartce papieru (dla dzieci starszych)

• ćwiczenia, zabawy z kartką: najpierw przypiętą na ścianie, później położoną na stole – zaznaczanie brzegów: górny, dolny, lewy, prawy; zaznaczanie rogów kolorem, magnesem itp
•  kończenie obrazków według instrukcji np. nad domkiem narysuj słońce, w lewym górnym rogu chmurkę, z prawej strony psa itp
• rysowanie na kartce w kratkę szlaczków wg instrukcji np. dwie kratki w prawo, jedna do góry, dwie w prawo, jedna do dołu, dwie w prawo itd., dziecko samo może dokończyć szlaczek
•  rysowanie labiryntów – drogi, którą należy pokonać by dotrzeć do określonego punktu- wg instrukcji słownej lub obrazkowej (strzałek).

Zabawy kształtujące świadomość rytmów i rytmicznej organizacji czasu:

Dla 3latka:
Spacerowe rytmy – zbieramy na spacerze materiał przyrodniczy: liście kasztany żołędzie i układamy (liść, kasztan, liść kasztan…)

Rytmiczne wyklaskiwanie –  klaszczemy w dłonie w sposób rytmiczny np. dwa razy szybko, dwa razy wolno, dwa razy szybko….;

Wieża z klocków – budujemy wieżę z klocków o 2 kolorach na początek; pierwszy klocek jest niebieski, drugi czerwony, kolejny znowu niebieski i czerwony…..

Dla 4latka:

Rytmy i ruch –  układamy rytmy z klocków np. czerwony -zielony-żółty, czerwony –zielony – żółty, a teraz następnie go na rytm muzyczno-ruchowy np. klaśnij –tupnij – podskocz, klaśnij-tupnij- podskocz.

Makaronowa biżuteria – makaron typu rurki malujemy, a następnie nawlekamy i tworzymy „rytmiczny wzór”

Gra w cztery pory roku – zagadki co można robić o danej porze roku, wymieniamy co robimy latem, zima, jesienią czy wiosna. W co się ubieramy? Obserwujemy przyrodę na spacerze

Dla 5latka:

Kolorowe rytmy z patyczków – układamy rytmy z patyczków, fasoli, kasztanów np. 2 zielone patyczki- 2 niebieski-2 żółte, 2 zielone patyczki- 2 niebieski-2 żółte …; kasztan-zielony patyczek-biały patyczek, kasztan-zielony patyczek-biały patyczek…: fasolka-kasztan-kasztan, fasolka-kasztan-kasztan…

Dzień i noc – rozmawiamy o tym co robimy w dzień a co w nocy, z jakim kolorem kojarzy się nam noc – z niebieskim , z jakim dzień – żółty . Robimy paluszkowe stempelki umoczonym palcem w farbie żółty- dzień, niebieski-noc, żółty- dzień, niebieski-noc

Obrazkowy plan dnia – rysujemy obrazkowy plan dnia, pewne czynności będą się powtarzać np. mycie zębów oznacza to, że dzień też ma swój rytm.

1. Zabawki w roli głównej

Umiejętność liczenia ćwicz z dzieckiem podczas codziennej zabawy. Wystarczą trzy pudełka – do każdego wkładamy np.: klocki w trzech kolorach, na przykład do jednego 4 niebieskie, do drugiego 3 żółte, a do ostatniego 5 zielonych. Przeliczcie wspólnie, ile klocków jest w każdym pojemniku. Warto na koniec wskazać też, których jest ich najmniej, a których najwięcej.

2. Czas kąpieli dla wielbiciela wody to świetny moment. Wykorzystajcie zabawki, których można używać w wodzie. Występują w wielu kolorach i kształtach, więc pozwalają rozwijać różnorodne umiejętności. Podczas wrzucania zabawek do wanny licz je wraz z dzieckiem.

3. Matematyka podczas codziennych czynności

Liczenie przedmiotów podczas zakupów, wspólne gotowanie- ile jaj wykorzystujemy do jajecznicy, a ile marchewek do surówki. Układanie i przeliczanie sztućców, kuchnia kryje w sobie niezliczone możliwości.

4. Podczas spaceru dziecko nauczy się liczyć do 10! jak?

Mijane psy, przelatujące tuż obok ptaki, znajdowane kamyki – dziecko ma mnóstwo do obserwacji. Gdy jest pełne energii podczas spaceru, wykorzystaj ten moment na naukę liczenia. Obserwacja świata i natury to doskonały moment na pobudzanie chęci do niewymuszonych aktywności matematycznych.